Πολλές φορές νοσταλγούμε τα παιδικά μας χρόνια, και γλυκές αναμνήσεις ζωντανεύουν ξέχειλα ανάμεικτα συναισθήματα.
Τα χρόνια της Κατοχής του1940-44 ήταν πολύ δύσκολα. Η έλλειψη τροφής, ρούχων, η φτώχεια και η εξαθλίωση, σημάδευαν τα πρώτα βήματα της ζωής μας.
Τα πιο πολλά παιδιά, ήταν αδύνατα, καχεκτικά, ρακένδυτα και ψωραλέα ή και ψειριασμένα, πουμε κόπο έσερναν τα βήματά τους.
Η διέξοδος για απαλλαγή από τους υπαρκτούς αυτούς κινδύνους του θανάτου, ήταν η ελάχιστη τροφή, πουμε πολλούς κόπους εξοικονομούσαν οι γονείς μας, και το παιγνίδι, το αναφαίρετο αυτό δικαίωμα του παιδιού, η θεμελιακή και ξεχωριστή αυτή δραστηριότητα, που μας πλημμύριζε θάρρος, φαντασία, αυτοπεποίθηση και χαρά.
Έτσι, ελεύθεροι και ανέμελοι από τα μεγάλα προβλήματα της ζωής, διασφαλίζαμε την υγεία μας, και όσο ήταν δυνατόν, την ομαλή ανάπτυξη του σώματός μας. Πράγματι, το παιγνίδι για το παιδί, είναι πηγή, μέσα από την οποία αντλεί την υγεία του, τη διάπλαση του ψυχικού του κάλλους, και την αρμονική ομορφιά του πνεύματος, με τη δύναμη του σώματος.
Η πηγαία και ορμέμφυτη ενέργεια της κίνησης, κατά την ώρα του παιγνιδιού γίνεται το χρυσό κλειδί που απελευθερώνει τη φαντασία, το ψυχικό κόσμο και το πνεύμα του παιδιού.
Το ορμέμφυτο της κίνησης, ξεχειλίζει κατά την ώρα του παιγνιδιού.
Αδιάψευστοι μάρτυρες τα ροδοκόκκινα μάγουλά τους, το καταϊδρωμένο μέτωπό τους και τα χαρούμενα ξεφωνητά τους. Το πόσο φανταστική μα και δημιουργική είναι η πηγαία αυτή ενέργεια που το συνεπαίρνει την ώρα εκείνη φαίνεται και από τα παρακάτω αποτελέσματα:
Θέτει σε εντατική ενέργεια όλες τις οργανικές λειτουργίες του σώματος με αποτέλεσμα:
α) Το πεπτικό σύστημα να δραστηριοποιείται (ανοίγει η όρεξη του παιδιού).
β) Η καρδιά λόγω της εντατικής κίνησης, λειτουργεί πιο γρήγορα, μα και
χωρίς να κοπιάζει, γιατί τα αιμοφόρα αγγεία ανοίγουν και το αίμα
κυκλοφορεί γρήγορα και άνετα.
γ) Οι μύες με τη σειρά τους, αναγκάζονται και αυτοί να λειτουργήσουν πιο
σκληρά, για να φέρουν σε αποστολή το έργο τους (το παιγνίδι). Έτσι
και δυναμώνει, μα και σκληραγωγείται το παιδί.
Ο KARL GROOS λέγει: «Το παιγνίδι είναι μέσον φυσικής και ηθικής ανάπτυξης.»
Ο SCHILLER λέγει: «Τα παιγνίδια σε ένα λαό βοηθούν να ανακαλύψουμε την ποιότητά του, και την αξία της τέχνης του.»
Ο PIAGET λέγει πάλι: «Τα παιγνίδια είναι μέσον ανάπτυξης της νοημοσύνης, και των άλλων γνωστικών δεξιοτήτων.»
Κατά την ταπεινή μας άποψη ο PIAGET πλησιάζει πολύ κοντά στη σημασία και το ρόλο που υπάρχει ανάμεσα στο παιδί και το παιγνίδι.
Οι αρχαίοι Έλληνες εμπεδώνουν σε γερά θεμέλια τη θεωρία του SCHILLER, γιατί ανέπτυξαν τις πεδιές και συνιστούσαν στους νέους, στους πεδοτρίβες, και στα αγωνίσματα όπως το πένταθλο.
Ο Πλάτων έλεγε: «Οι γονείς τους παίδας εις παιδοτρίβας πέμπουσιν...»
Ο FREUD πάλι έλεγε: «Το παιγνίδι είναι έκφραση του υποσυνείδητου και της φαντασίας του παιδιού».
Ο κοινωνιολόγος MINT «διακρίνει το ατομικό από το ομαδικό παιγνίδι, το παιδί παίζει τους άλλους. Κάνει τον πατέρα, τη μητέρα, το γιατρό, ή όποιον άλλο. Με τον τρόπο αυτό μαθαίνει το περιεχόμενο των ρόλων που θα κληθεί το ίδιο να εκπληρώσει σε κάποια μελλοντική στιγμή, αλλά και τους ρόλους των άλλων που θα έρθει σε επαφή, δημιουργώντας κοινωνικές σχέσεις. Δεν είναι το ομαδικό παιγνίδι σύνολο ρόλων αλλά σύνολο οργανωμένων ρόλων. Είναι υποχρεωμένο σε κάθε στιγμή να καθορίζει τη στάση του λαμβάνοντας όψη του τη στάση του καθενός και όλων μαζί των παικτών, που συνθέτουν, την ώρα του παιγνιδιού, μια ενότητα.
Ο RUSSEAU έλεγε: «Πρέπει να ακολουθούμε τους κανόνες της φύσης, και να μην της είμαστε ενάντιοι. Το ποτάμι δε γυρίζει πίσω. «Οπίσω εις την φύσιν».
Κατά τον ERIKSON το παιδί στο παιγνίδι «απαλλάσσεται από ψυχικά συμπλέγματα, αγωνίες και δειλίες, γίνεται ελεύθερο, πειθαρχικό και κοινωνικό».
Όλες οι παραπάνω θεωρίες συμπληρώνουν η μια την άλλη αναγνωρίζοντας τη τεράστια σημασία που έχει το παιγνίδι για το παιδί. Είναι φυσική διέξοδος, είναι το θεμέλιο της ζωής του παιδιού το παιγνίδι. Με αυτό απολαμβάνει τη χαρά της επιτυχίας, της ανακάλυψης, της αυτοεμπιστοσύνης, της αυτογνωσίας.
Γνωρίζει και συνειδητοποιεί, ότι για την επιτυχία ενός σκοπού, στο παιγνίδι χρειάζεται μόχθος και κόπος, αγώνας μα και ευγενής άμιλλα.
Έτσι, η ευάρεστη ψυχική διάθεση και χαρά που το διακατέχει κατά την ώρα του παιγνιδιού, μαζί με την πηγαία ενέργεια, στοχεύουν και επιτυγχάνουν θαυμάσια ηθικά αποτελέσματα, όπως την πειθαρχία στους κανόνες του παιγνιδιού, με κοινωνικές αργότερα προεκτάσεις, την άσκηση των μελών του σώματος, λαμβάνουν με θάρρος, ψυχραιμία και αποφασιστικότητα, γρήγορες αποφάσεις, συνάμα το ακολουθεί η ομαλή και φυσιολογική ανάπτυξη του σώματός του, όπως επίσης και η πνευματική του εξέλιξη.
Το γεγονός και μόνο, ότι η συνεχής κίνηση, γιατί παιγνίδι σημαίνει κίνηση για το παιδί ενεργοποιεί σε μεγάλο βαθμό τους πνεύμονες του παιδιού, παρέχεται περισσότερο οξυγόνο στον εγκέφαλο, με συνέπεια την οξυδέρκεια, την οξύνοια, τη διορατικότητα, και γενικά την πνευματική του διαύγεια και ζωτικότητα, γίνεται σαφές, τι κρύβεται πίσω από αυτή τη φυσιολογική ανάγκη, που λέγεται «παιγνίδι».
Η δημιουργική ενεργητικότητά του διαμορφώνει και την παιδική του προσωπικότητα.
Το παιδί απορροφάται στο παιγνίδι, και προσηλώνεται στην επιτυχία των στόχων του.
Απαλλάσσεται στο ομαδικό παιγνίδι, από πολλές κακές συνήθειες, όπως το ψέμα, τον εγωισμό, την οκνηρία, την αγωνία, τη δειλία, γίνεται ελεύθερο και πειθαρχικό κατά το μεγάλο παιδαγωγό ERIKSON.
Είναι υποχρεωμένα τα κακοαναθρεμμένα και ατίθασα παιδιά, να προσαρμοστούν με τους κανόνες του παιγνιδιού, διαφορετικά, δε θα χαρούν το παιγνίδι που τόσο έχουν ανάγκη.
Είναι αναγκασμένα, να συγκρατήσουν τον εγωισμό τους, να κινηθούν, να τρέξουν, να αγωνιστούν τίμια και με άμιλλα. Έτσι αποβάλλονται οι κακές
συνήθειες, και αγαπιούνται από τα άλλα παιδιά. Γίνονται ομαδικές φιλίες, νέες γνωριμίες, και μάλιστα πολλές φορές, δένονται ψυχικά τα παιδιά για όλη τους τη ζωή, με πραγματική αγάπη, αγνή και σπάνια, αγάπη χωρίς αντάλλαγμα, δεσμός ψυχικός, που κρατεί για όλη τους τη ζωή.
Να λοιπόν που το παιγνίδι είναι το μέσον, που κάνει το παιδί κοινωνικό, με τη βοήθειά του πραγματοποιεί την προσαρμογή του με το εξωτερικό περιβάλλον, ανακαλύπτει το εγώ του, και γενικά τις ικανότητές του.
Το παιδί κατά την ώρα του παιγνιδιού κρίνει, μα και κρίνεται από τους συμπαίκτες του, αγαπά μα και αγαπιέται, φωνάζει, μαλώνει, θυμώνει, μα ποτέ δεν μισεί.
Μόλις τελειώσει το παιγνίδι, τα βλέπουμε όλα μονιασμένα, αγκαλιασμένα, και αγαπημένα. Ονειρεύονται τις ώρες που θα βρεθούν πάλι όλα μαζί, για να επιδοθούν στο παιγνίδι, να προσηλωθούν σ? αυτό, και να προσφέρει το καθένα τις υπηρεσίες στην ομάδα του.
Αλίμονο όμως στο παιδί που δεν υποτάσσεται στους κανόνες του παιγνιδιού. Κάθε ομάδα δεν το δέχεται για συμπαίκτη, με συνέπεια να δημιουργούνται μέσα στη ψυχή του παιδιούτα ψυχικά τραύματα.
Απομονώνεται από τα άλλα παιδιά, πολλές φορές κλείνεται στον εαυτό του, μισεί θανάσιμα τα παιδιά που δεν το δέχονται στην ομάδα ή στο παιγνίδι. Γίνεται κακός στα μαθήματα, αντιδρά βίαια, γίνεται ατίθασος, με κακές συνήθειες, αφού η παρουσία του στο σύνολο είναι ασήμαντη, λόγω της αρνητικής του στάσης.
Η ορμέμφυτη ενέργεια της κίνησης, απελευθερώνει το ψυχικό κόσμο του παιδιού, το απαλλάσσει από ψυχεδελισμούς, και ψυχοπλακωτικά αίτια, το κάνει ευδιάθετο, χαρούμενο, του δίνει θάρρος, αυτοπεποίθηση, το ζωντανεύει και το γιγαντώνει. Πάνω στο παιγνίδι, διακρίνει τις σωματικές και ψυχικές του ικανότητες, τις συγκρίνει με άλλα παιδιά, και διαπιστώνει την κατωτερότητα ή και την ανωτερότητά του.
Και όλα γίνονται αυθόρμητα. Τα παιδιά αναγνωρίζουν τον αρχηγό τους, γιατί είναι ο καλύτερος στο παιγνίδι, δίκαιος, έξυπνος, μα και πολύ δυνατός.
Γι αυτό και κατά τη διανομή των ρόλων, για σχηματισμό ομάδων, όλα θέλουν και επιδιώκουν να τον έχουν για συμπαίκτη μα και φίλο. Ο μικρός αυτός έγινε το ίνδαλμα, έγινε το παράδειγμα για μίμηση. Είναι ο ρυθμιστής, μα και ο δικαστής στις διαφορές των παιδιών.
Οι καλύτερες σημερινές συνθήκες ζωής, η εξέλιξη της βιομηχανίας σε παιδικά παιγνίδια, και η παραμόρφωση του περιβάλλοντος από τα σύγχρονα σκαπτικά μέσα, είναι οι λόγοι που άλλαξαν τον τρόπο, τη μορφή, και το περιεχόμενο των παιγνιδιών.
Δυστυχώς, σήμερα, χάθηκαν οι χορταριασμένες αλάνες, τα χωράφια, οι αυλές, ο γιαλός, και μαζί τους χάθηκαν ή ξεχάστηκαν τα παιγνίδια εκείνα ... Ακόμα και οι αυλές των σχολείων έγιναν τσιμεντένιες. Το τσιμέντο και η λαμαρίνα έχουν μπει στη ζωή των παιδιών. Υλικά σκληρά που δεν έχουν την πλαστικότητα, τη φρεσκάδα και μυρωδιά της βρεγμένης γης. Χάθηκε απ τα παιγνίδια τους, η ζεστασιά της αλάνας, ο κυματισμός της ακτής, το άρωμα του γιαλού. Τα σκληρά υλικά που περιβάλλουν το παιδί, ασφαλώς και έχουν επίδραση στο ψυχικό του κόσμο. Έτσι καραδοκεί και βρίσκει πρόσφορο έδαφος στα σχολεία η σημερινή μάστιγα των ναρκωτικών, η βία και η παρανομία.