Ο υπαρξιακός και θρησκευτικός χαρακτήρας στα έργα του Παπαδιαμάντη και του Ντοστογιέφσκι
Ἡ συγκριτικὴ προσέγγιση τῶν Α. Παπαδιαμάντη καὶ Φ. Ντοστογιέφσκη ἀναδεικνύει τὴν ἐλεύθερη βούληση τῶν συγγραφέων, στὴν διαχείριση τοῦ θρησκευτικοῦ λόγου. Στὸ λογοτεχνικό τους ἔργο ἀναιρεῖται ὁ δογματικὸς θρησκευτικὸς λόγος καὶ ἀντικαθίσταται ἀπὸ τὸν κοινωνικὸ – θρησκευτικὸ λόγο, ποὺ μετασχηματίζεται σὲ ἐγκόσμια ἐπαναστατικὴ κριτική. Ἡ γλῶσσά τους ἐνσωματώνει διαφορετικὲς κοινωνικὲς καὶ πολιτικὲς ἀναγνώσεις, ἐξισορροπώντας τὴν ἀτομικὴ πρόθεση μὲ τὴν κοινωνικὴ συνοχή, σὲ ἄμεση πρόσδεση μὲ τὴν θρησκευτικὴ τελείωση. Τὸ ἀδιέξοδο τῶν κοινωνικῶν σχέσεων, τὸ ἄδικο, ἡ ὀργὴ καὶ ἡ περιφρόνηση ἐξωτερικεύονται ὡς πραγματικὸ καὶ μεταπλάθονται σὲ νοήματα – κατασκευές, φυσικοποιημένες καταστάσεις στὴν πορεία τῆς ζωῆς. Φύση, ἄνθρωπος, κοινότητα ἐναρμονίζονται στὴν ἐπίγεια ζωή, ἀτενίζοντας ταυτόχρονα τὸ θεῖο, ὡς ἔλλογη παρουσία, ἔννομη ἐνδυνάμωση, πραγματιστικὴ δικαίωση.
Για τα περιεχόμανα του βιβλίου, πατήστε εδώ
Για ενδεικτικό κεφάλαιο, πατήστε εδώ και εδώ
Ὁ Δ. Νάτσης ἀνασυντάσσει αὐτὲς τὶς βασικὲς ἀρχὲς (Παπαδιαμάντη καὶ Ντοστογιέφσκη), σὲ ἕναν δομικὸ λόγο συμπερίληψης καὶ ἐκκοινωνισμοῦ τῶν ἠθικῶν ἀρχῶν, τῶν ἰδεολογικῶν ἐργαλείων καὶ τῶν νοηματικῶν κατασκευῶν. Ταυτίζεται μαζί τους, ὡς συνοδοιπόρος στὸ ἀπελευθερωτικὸ περιβάλλον τῆς κλασικῆς λογοτεχνίας. Ἡ δομικὴ προσέγγιση τῶν νοηματικῶν κατασκευῶν του, ὡς συμβολικῶν πεδίων λόγου, ἐνδυναμώνεται ἀπὸ τὸν γλωσσικὸ κώδικα ποὺ ἀξιοποιεῖ ὁ συγγραφέας. Σημαίνοντα, σύμβολα, ἐννοιολογήσεις καὶ νοηματοδοτήσεις συμβάντων, ἐκφράζονται ὡς ἀπόρροια συνδυασμοῦ διαφορετικῶν τύπων γραμματικῆς πλαισίωσης καὶ συντακτικῆς ὁριοθέτησης, συμβάλλοντας στὴ γλωσσικὴ ἐμβάθυνση καὶ στὴν ἀριστοτεχνικὴ δημιουργικὴ ἐπινοητικότητα.