-
Αθανάσιος ο Πάριος
Αλεξίκακον Φάρμακον
και η επιστολή στον Κοραή ΠΕΡΙ ΝΗΣΤΕΙΑΣ Προλεγόμενα: π. Γεώργιος Μεταλληνός
Τιμή: 12,00 €
τρίτη έκδοση Επαυξημένη με νέο αρχειακό υλικό
Μὲ τὴν ἔκρηξη τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ἐτέθη στὴν πράξη τὸ ζήτημα τῆς περαιτέρω σχέσεως τῶν Ἐπισκοπῶν τῆς Ἑλλάδος μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ποὺ εὑρίσκετο μέσα στὴν ἐπικράτεια τοῦ Σουλτάνου, ἐναντίον τοῦ ὁποίου εἶχε ἐπαναστατήσει ὁ Ἑλληνικὸς Λαός.
Ἰδιαίτερα ὁ κύκλος τῶν Διαφωτιστῶν, περισσότερο εὐαίσθητων στὴν ἰδέα τῆς ἐλευθερίας, ποτισμένος ἀπὸ τὸ δυτικὸ πνεῦμα-ἀντίποδα τῆς ἑλληνορθόδοξης παραδόσεως-καὶ φυσικὰ φανατικὰ προσκολλημένος στὴν ἀρχὴ τῶν ἐθνοτήτων -προϊὸν τῆς δυτικῆς πολιτικῆς νοοτροπίας -, προπάντων ὅμως ἐγκλωβισμένος στὶς δυτικογενεῖς προκαταλήψεις γιὰ τὸ Βυζάντιο καὶ φυσικὰ καὶ τὴ Ρωμηοσύνη, ἔγινε ὁ προπαγανδιστὴς τῆς ἀνεξαρτοποιήσεως (αὐτοκεφαλίας) τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τὴ δικαιοδοσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ποὺ ἦταν ὑπόδουλο, ὅπως συνήθιζαν νὰ λέγουν, στὸν Σουλτάνο.
Πρωτοπόρος –καὶ στὸ σημεῖο αὐτὸ- ὑπῆρξε ὁ ἐκ τῶν Διαφωτιστῶν Ἀδαμάντιος Κοραῆς (1748-1833), «φωτιστὴς» μὲν τοῦ Ἔθνους μας, ἀλλὰ καὶ Initiatior ἀλλοιωτικῶν τῆς οὐσίας μας καινοτομιῶν στὸν ἐκκλησιαστικὸ χῶρο καὶ τὴν πνευματική μας συνείδηση. Ὁ Κοραῆς, οὔτε λίγο οὔτε πολύ, ἔβλεπε τὴ διαδικασία τῆς ἑλλαδικῆς αὐτοκεφαλίας ἔξω ἀπὸ κάθε κανονικὴ τάξη, ὡς μιὰ «θρησκευτικὴ» ἐπανάσταση ἐναντίον τοῦ Πατριαρχείου, ἀναγκαία συνέπεια τῆς προηγηθείσης πολιτικῆς ἐπαναστάσεως ἐναντίον τοῦ Σουλτάνου.
______________________________
Μέχρι τὴν ὁλοκλήρωση τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ Ἀγῶνος, ἡ διακοπὴ τῶν κανονικῶν σχέσεων δὲν εἶχε, οὔτε ἔλαβε τὸν χαρακτῆρα πραξικοπηματικῆς ἀνεξαρτοποιήσεως τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο. Κατὰ τὴν ἐπιγραμματικὴ διατύπωση τοῦ Κ. Οἰκονόμου τοῦ ἐξ Οἰκονόμων, ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τοῦ Ἀγῶνος μέχρι τὸ 1832 «ἐν οὐδεμιᾷ ἐθνικῇ συνελεύσει οὐδαμοῦ οὐδέποτε φαίνονται (οἱ Ἕλληνες) οὔτε ψηφίσαντες, οὔτε βουλευσάμενοι τὸν ἀπὸ τῆς Μ. Ἐκκλησίας αὐτογνώμονα καὶ βίαιον χωρισμόν». Οἱ ἀγωνιζόμενοι Ἕλληνες (ὄχι, φυσικά, οἱ τῆς διασπορᾶς καὶ μάλιστα οἱ διανοούμενοι δια-
φωτιστές, ποὺ ἐν πολλοῖς δὲν μετεῖχαν στὸν ἀγῶνα) δὲν μποροῦσαν οὔτε νὰ διανοηθοῦν τὴν ἐποχὴ αὐτὴ δημιουργία «αὐτοκεφάλου» Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας, παρὰ τὰ ἀντίθετα κοραϊκὰ κηρύγματα.
______________________________
Παρὰ τὶς ἐνέργειες τῶν Ἐθνοσυνελεύσεων ἀλλὰ καὶ τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια, ἡ ἰδέα τῆς «Ἑλλαδικῆς Αὐτοκεφαλίας» ἐπικράτησε, εὐνοούμενη ἀπὸ τὸ πνεῦμα τῆς ἐποχῆς καὶ τὴν ἐκ μέρους τῶν πολιτικῶν καλλιεργούμενη νοοτροπία. Ἐνσαρκωτὴς τοῦ πνεύματος αὐτοῦ, ὡς πιστὸς φορέας τῶν ίδεῶν τῆς Δύσεως καὶ τοῦ Κοραῆ, ὑπῆρξε ὁ Θεόκλητος Φαρμακίδης (1784-1860), ὁ ὁποῖος ἦταν καὶ ὁ κυρίως ἐμπνευστὴς τοῦ αὐτοκεφάλου. Ἡ κοσμογονικὴ σημασία τῆς πραξικοπηματικῆς καὶ ἀντικανονικῆς ἀνακηρύξεως τοῦ αὐτοκεφάλου τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας, φάνηκε ἀπὸ τὶς συνέπειές της , ποὺ προεκτείνονται μέχρι τὴν ἐποχή μας, παρ’ ὅλες τὶς μετέπειτα βελτιώσεις, ἀφοῦ ἡ δυτικότροπη ὀρθολογικὴ δομὴ τοῦ Νεοελληνικοῦ Κράτους , ὄχι μόνο δὲν ἄλλαξε ἔκτοτε, ἀλλὰ περισσότερο ἐνισχύθηκε.
______________________________
και η επιστολή στον Κοραή ΠΕΡΙ ΝΗΣΤΕΙΑΣ Προλεγόμενα: π. Γεώργιος Μεταλληνός