-
Φίλιας Γεώργιος
Η έννοια της όγδοης ημέρας στη λατρεία της Ορθόδοξης εκκλησίας
Συμβολή στην ιστορία και θεολογία της λατρείας.
Τιμή: 17,00 €
Η Θεία Ευχαριστία. (μέχρι τον 15ο αιώνα)
«Στὶς ἐρευνητικές μας ἀναζητήσεις, ἡ ὁλοκληρωμένη μελέτη τῆς Θ. Εὐχαριστίας (κέντρου καὶ κορυφώσεως τῆς χριστιανικῆς Λατρείας) ἀποτελεῖ «ὄφλημα» παλαιό. Μέσα στὴ μακρυνὴ διαδρομὴ σπουδῆς καὶ ἔρευνας στὸ χῶρο τῆς ἱστορίας καὶ θεολογίας τῆς Λατρείας, ἡ Θ. Εὐχαριστία ἀπετέλεσε πολλάκις ἀντικείμενο ἐμβαθύνσεων καὶ ἀφορμὴ προβληματισμῶν. Οἱ ἐμπειρίες ἀπὸ τὶς διδασκαλίες μεγάλων ἀειμνήστων διδασκάλων μας, ἀπὸ τὶς μελέτες κορυφαίων ἐπιστημονικῶν ἔργων (κυρίως τοῦ 20ου αἰ.), ἀπὸ τὶς ἀνταλλαγὲς ἀπόψεων μεταξὺ σημαντικῶν ὁμοτέχνων στὰ πλαίσια Συνεδρίων, ἀπὸ δικές μας ἐπιμέρους ἔρευνες περὶ τὴ Θ. Εὐχαριστία, ἀλλὰ (κυρίως) ἀπὸ τὴ μαθητεία στοὺς μεγάλους εὐχαριστιακοὺς θεολόγους (Πατέρες καὶ ἐκκλησιαστικοὺς συγγραφεῖς), ὅλα αὐτὰ ἀναζητοῦσαν τὴ συστηματικὴ καταγραφὴ καὶ περαιτέρω ἀνάλυση». Ὁ καθηγητὴς-συγγραφέας διεξέρχεται ὅλες τὶς ἱστορικο-θεολογικὲς πτυχὲς τοῦ Μυστηρίου τῆς Θ. Εὐχαριστίας, ἀπὸ τὰ κείμενα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης μέχρι τὴν ὑστεροβυζαντινὴ χειρόγραφη εὐχολογιακὴ παράδοση. Ἔχοντας ἤδη ἐκθέσει τὰ σχετικὰ μὲ τὸν Μυστικὸ Δεῖπνο (στὸν Α´ τόμο τῆς Λειτουργικῆς), ἐμβαθύνει στὴν ἑρμηνεία πηγῶν, τοποθετεῖται σὲ θέματα ἐρευνητικῶν διαφωνιῶν καὶ διαλέγεται μὲ τὴν παλαιότερη καὶ σύγχρονη βιβλιογραφία. Πρόκειται γιὰ μιὰ μελέτη ποὺ δὲν περιορίζεται στὰ πλαίσια τοῦ θεολογικοῦ γνωστικοῦ ἀντικειμένου τῆς λειτουργικῆς ἐπιστήμης, ἀλλὰ ὑπεισέρχεται τόσο στὸν βιβλικό, ὅσο καὶ στὸν συστηματικό κλάδο τῆς θεολογίας, προσεγγίζοντας τὸ κέντρο τοῦ μυστηρίου τῆς σωτηρίας καὶ τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς: προσεγγίζοντας αὐτό, τὸ ὁποῖο ὁ ἀπ. Παῦλος ἀποκαλεῖ «καταγγελία τοῦ θανάτου τοῦ Κυρίου» ἄχρι οὗ ἔλθῃ (Α´ Κορ. 11, 26).
Ὁ Γ.Ν. Φίλιας εἶναι Καθηγητὴς στὴ Θεολογικὴ Σχολὴ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ὅπου διδάσκει τὰ μαθήματα τῆς Λειτουργικῆς, Ὁμιλητικῆς, Θεολογίας τῆς Λατρείας, Ἁγιολογίας καὶ Ἑορτολογίας. Πτυχιοῦχος τῆς ἴδιας Σχολῆς, μετεκπαιδεύτηκε στὸ Πανεπιστήμιο τῆς Σορβόννης καὶ στὸ Ἀνώτατο Λειτουργικὸ Ἰνστιτοῦτο (Παρίσι) στὸ χῶρο τῆς ἱστορίας τῆς χριστιανικῆς λατρείας, τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας καὶ γραμματείας καθὼς καὶ τῆς χριστιανικῆς ἀρχαιολογίας. Ἔλαβε Master μὲ εἰδίκευση «Λατρεία Βυζαντινῆς ἐποχῆς», δύο διπλώματα ἐμπεριστατωμένων σπουδῶν (D.E.A) στὴν ἱστορία τῆς πρωτοχριστιανικῆς Λατρείας καὶ διδακτορικὸ δίπλωμα στὸ Πανεπιστήμιο τῆς Σορβόννης. Ἔργάστηκε ὡς ἐρευνητὴς χειρογράφων εὐχολογίων στὴ βιβλιοθήκη τοῦ Βατικανοῦ καὶ ἔλαβε δεύτερο διδακτορικὸ δίπλωμα στὴ Θεολογικὴ Σχολὴ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, στὴν ὁποία ἐξελέγη διαδοχικὰ Ἐπίκουρος, Ἀναπληρωτὴς καὶ Πρωτοβάθμιος Καθηγητής. Μέλος τῆς «Ἑταιρείας γιὰ τὴν Ἀνατολικὴ Λατρεία» συμμετεῖχε ὡς εἰσηγητὴς σὲ συνέδρια Λειτουργικῆς σὲ Ἑλλάδα καὶ ἐξωτερικό. Διδάσκει ὡς «Συνεργαζόμενο Ἐπιστημονικὸ Προσωπικὸ» στὸ μεταπτυχιακὸ τμῆμα Θεολογίας τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἀνοικτοῦ Πανεπιστημίου (γιὰ τὸ ὁποῖο ἔχει συγγράψει καὶ τὸ ἐγχειρίδιο ἐπὶ θεμάτων Λατρείας, ὑπῆρξε δὲ συντονιστὴς τῆς ἀγγλικῆς μεταφράσεως τῶν διδακτικῶν ἐγχειριδίων) καὶ εἶναι Πρόεδρος τοῦ Ἀνωτάτου Ἐπιστημονικοῦ Συμβουλίου τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας. Εἶναι τακτικὸ μέλος τῶν Συνοδικῶν Ἐπιτροπῶν Θείας Λατρείας καὶ Ποιμαντικοῦ ἔργου (εἰσηγητὴς τῶν νέων ἀκολουθιῶν), Βυζαντινῆς Μουσικολογίας, τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως, τῆς Ἐπιτροπῆς γιὰ τὴν ὀργάνωση καὶ προώθηση τοῦ διαλόγου τῆς Ἐκκλησίας μὲ τὸ σύγχρονο κόσμο, τοῦ Κεντρικοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καθὼς καὶ τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἐστίας. Συμμετεῖχε ὡς μέλος τῆς ἐξαμελοῦς ἐπιτροπῆς εἰδικῶν γιὰ τὴν ἀντιπροσωπεία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος στὴν Ἁγία καὶ Μεγάλη Πανορθόδοξη Σύνοδο (Κρήτη, Ἰούνιος 2016). Στὸ παρελθὸν ὑπῆρξε μέλος συγγραφικῶν ὁμάδων γιὰ τὰ ἐγχειρίδια θρησκευτικῶν τῆς Γ΄ Γυμνασίου (παλαιότερο καὶ νεώτερο ὑπὸ ἔκδοση) καὶ Α΄ Λυκείου, μέλος ἐπιτροπῶν καὶ ἀξιολογητὴς ἐκπαιδευτικῶν προγραμμάτων σχετικὰ μὲ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν τῆς Δευτεροβάθμιας ἐκπαιδεύσεως στὸ Παιδαγωγικὸ Ἰνστιτοῦτο. Ἐδίδαξε στὰ Περιφεριακὰ Ἐπιστημονικὰ Σεμινάρια γιὰ τοὺς θεολογόγους καθηγητὲς σὲ Ἀθήνα καὶ ἐπαρχία. Ἔχει, ἐπίσης, πολυετεῖς σπουδὲς μουσικῆς (Δίπλωμα Μουσικοδιδασκάλου βυζαντινῆς Μουσικῆς, Πτυχεῖο Ὠδικῆς). Ἔχει ἐκδόσει περὶ τὶς ἐνενήντα μελέτες ἐπὶ θεμάτων ἱστορίας καὶ θεολογίας τῆς χριστιανικῆς Λατρείας (ὁρισμένες εἶναι ξενόγλωσσες), ἱστορίας τοῦ Χριστιανισμοῦ, Ἑορτολογίας καὶ Χριστιανικῆς Ἀρχαιολογίας. Διευθύνει τὸ ἐρευνητικὸ πρόγραμμα τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν γιὰ τὴ θεματικὴ ταξινόμηση καὶ μελέτη χειρογράφων Εὐχολογίων ἀπὸ τὶς βιβλιοθῆκες Βατικανοῦ, Παρισίων καὶ Κρυπτοφφέρης καὶ διετέλεσε διευθυντὴς Συντάξεως τῆς «Μεγάλης Ὀρθόδοξης Θρησκευτικῆς Ἐγκυκλοπαιδείας». Εἶναι ἐπιβλέπων καθηγητὴς σὲ πλῆθος διπλωματικῶν ἐργασιῶν εἰδικεύσεως (Master), καθὼς καὶ διδακτορικῶν διατριβῶν. Εἶναι ἔγγαμος καὶ πατέρας τριῶν τέκνων.
Συμβολή στην ιστορία και θεολογία της λατρείας.